II Kongres Organzacji Polskich w Niemczech odbył się 17 i 18 października 2014 roku w Düsseldorfie. Miejscami obrad były Landtag Nadrenii Północnej-Westfalii oraz Sala Kongresowa hotelu Mercury. W Kongresie udział wzięli polscy i niemieccy politycy, dyplomaci oraz członkowie organizacji polonijnych.

Kongres rozpoczął się w sali frakcji CDU Landtagu Nadrenii Północnej – Westfalii. Organizatorzy przywitali gości Kongresu a potem głos zabrali: Josef Neumann, wiceprzewodniczący Niemiecko-Polskiej Grupy Parlamentarnej Nadrenii Północnej - Westfalii, Jan Sobczak, Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Kolonii, Thorsten Klute, Sekretarz Landu Nadrenia Północna - Westfalia, Jacek Junosza Kisielewski, dyrektor Departamentu Polonii Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP i dr Piotr Piotrowski, dyrektor biura prof. Bartoszewskiego. Wszyscy podkreślali znaczenie współpracy Polonii z Niemcami, zwłaszczca w Nadrenii Północnej – Westfalii i potrzebę dialogu, jaką umożliwić miał II Kongres Organizacji Polskich w Niemczech.

Kongresowe obrady rozpoczęły się od tematu kulturalnego: „Polska sztuka i kultura w Nadrenii Północnej-Westfalii – Od Klopsztangi to Katynia”. Olaf Müller, Przewodniczący Urzędu Kultury Miasta Aachen mówił o wsparciu jakie miasto Aachen udziela polskim organizacjom. Zobrazował współpracę kulturalną miasta z Polską i polonijnymi artystami regionu Euregio. Chwalił Polaków za kreatywność i niezawodność w organizowaniu różnych imprez promujących polską sztukę. Przypomniał, że w Aachen nagrodę Karola Wielkiego otrzymali: prof. Władysław Gieremek, papież Jan Paweł II oraz premier Donald Tusk. Nagrodą Polonicusa w Sali Karola Wielkiego uhonorowani zostali m. in.: Władysław Bartoszewski, prof. Jerzy Buzek, abp prof. Alfons Nossol i prof. Norman Davies. W dalszej części panelu Katarzyna Fortuna, dyrektor Instytutu Polskiego w Düsselsorfie przedstawiała zaangażowanie swojej organizacji w promocję polskiej kultury poprzez liczne projekty organizowane na terenie landu, ale także w innych ośrodkach w całych Niemczech.

 

 

Drugi panel dyskusyjny dotyczył dialogu: „Niemiecko-Polski Okrągły Stół jako ważny instrument realizacji niemiecko-polskiego Traktatu z roku 1991“. Wiesław Lewicki i Józef Malinowski z Konwentu Organizacji Polskich (organizacji dachowej reprezentującej niemiecką Polonię w spotkaniach plenarnych Okrągłego Stołu) zaprezentowali stan realizacji ustaleń ostatniego spotkania plenarnego. Podjęto m.in. temat Porta Polonica, systemu nauczania języka polskiego w Niemczech oraz problemu statusu mniejszości narodowej. Dobrym rozwiązaniem na rzecz wspierania nauki języka polskiego i działalności medialnej przy organizacjach byłoby utworzenie odpowiednich funduszy celowych przy BMI i BKM.  Posłanka na Sejm, Dorota Arciszewska-Mielewczyk opisała dysproporcje w sposobie traktowania mniejszości niemieckiej w Polsce i Polaków w Niemczech. Zwrócono szczególną uwagę na to, że założenia traktatowe nie są realizowane. Uczestnicy Kongresu byli zgodni, że Okrągły Stół jest konieczny na rzecz kontynuacji rozpoczętego dialogu.

 

W części trzeciej podjęto temat gospodarczy: Polska gospodarka w procesie transformacji - 10 lat Polski w Unii Europejskiej”. Dyskusje poprowadził Stanisław Hebda, Konsul, Przewodniczący Działu Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Kolonii. Przybliżył on sytuację gospodarczą polskich firm na terenie Nadrenii Północnej – Westfalii.

Po wspólnych debatach oraz ich podsumowaniu uczestnicy mieli okazję zrelaksować się przy występie muzycznego duetu Róży i Benedykta Frąckiewiczów. Podczas wspólnego odpoczynku przy lampce wina, można było personalnie wymienić poglądy na temat całodniowych dyskusji.

Drugi dzień II Kongresu Organizacji Polskich odbył się w Sali Konferencyjnej Hotelu Mercury w Düsseldorfie. Debaty w tym dniu odybwały się wyłącznie w języku polskim.

Gości przywitali przedstawiciele polskiej władzy: Tadeusz Oliwiński, Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie oraz Dorota Arciszewska-Mielewczyk, posłanka na Sejm RP.

Dyrektor Instytutu Zachodniego w Poznaniu, dr Michał Nowosielski, wygłosił referat na temat „Uwarunkowania sytuacji polskich organizacji w Niemczech”. Zobrazował on sposób prowadzenia polityki integracyjnej oraz polityki wielokulturowości w Niemczech, stosunki polsko-niemieckie, a także zwrócił uwagę na problemy z samoorganizowaniem się Polonii w Niemczech.

Przedstawione zostało również Biuro Polonii w Berlinie. Na ten temat mówił Alexander Zając, kierownik Biura Polonii oraz Prezydent Konwentu Organizacji Polskich. Opisał on cele i problemy Biura Polonii, wynikające m.in. z niekonsekwentnego finansowania działalności placówki. Zwrócił również uwagę na trudności w kontaktach z pełnomocnikami rządu RFN.

Kwestię języka polskiego poruszała Ewa Miżejewska, Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej w Niemczech, która opowiedziała o zakresie prac oraz historii swojej organizacji. Podkreśliła rolę i potrzebę nauczania języka ojczystego w procesie wychowawczym. Ewa Mieżejewska zaakcentowała problemy finansowe Polskiej Macierzy Szkolnej.

 

Dr Jacek Barski, Dyrektor Centrum Dokumentacji Kultury i Historii Polaków „Porta Polonica” również przedstawił realizowany przez niego projekt polegający na digitalizacji materiałów historycznych i informacji o historii Polonii w Niemczech. Był to jeden z najbardziej kontrowersyjnych tematów całego Kongresu, który wywołał emocjonalną dyskusję pomiędzy jego uczestnikami. Prowadzenie portalu internetowego Porta Polonica, który powstał na mocy ustaleń ostatniego spotkania plenarnego Okrągłego Stołu, budzi wiele zastrzeżeń uczestników Kongresu.

Prof. Bogdan Musiał z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie wygłosił referat na temat „Studium porównawcze mniejszości polskiej w narodowo-socjalistycznych Niemczech i Unii Sowieckiej”, który poruszył problem prześladowań Polaków, antypolskiej propagandy i czystek etnicznych w latach 20 i 30.

W typowo prawnym temacie wypowiedział się mecenas Stefan Hambura, pełnomocnik Związku Polaków w Niemczech spod znaku Rodła. Poruszył on temat roszczeń Polonii w Niemczech i dwóch pozwów przeciwko Republice Federalnej Niemiec o odszkodowania wojenne (w kwocie 1 miliarda euro) oraz przywrócenie grupie polskiej statusu mniejszości narodowej w Niemczech. Przeczytano również list prof. Jana Sandomierskiego z Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu na temat prawnych regulacji tej kwestii.

Podczas Kongresowego spotkania nie zabrakło również wątku mediów polonijnych w Niemczech. O tym informował Wiesław Lewicki, redaktor naczelny portalu Polonia Viva i dyrektor Europejskiego Instytutu na rzecz Kultury i Mediów Polonicus VoG. Zobrazował on rynek mediów polonijnych w Niemczech i jego trudną sytuację ze względu na dotychczasowy brak możliwości wsparcia finansowego ze strony RFN. Zaakcentował również problemy z wyegzekwowaniem od strony niemieckiej finansowania portalu Polonia Viva, powstałego na mocy ustaleń Traktatu Okrągłego Stołu, podobnie jak Biuro Polonii w Berlinie. Na rzecz mediów polonijnych powinien być utworzony fundusz BKM na tych samych zasadach co na kulturę.

Po wygłoszonych referatach był czas na zadawanie pytań oraz otwartą debatę na wszystkie poruszone w tym dniu tematy. Najwięcej kontrowersji wzbudził temat projektu Porta Polonica, jej funkcjonowanie oraz postaci promowane na łamach portalu. Wielu uczestników było zainteresowanch zbliżającym się spotkaniem plenarnym Okrągłego Stołu, kwestią pozwu w sprawie przywrócenia stausu mniejszości narodowej oraz tematem badawczym poruszonym przez dr Michała Nowosielskiego.

Kongres zakończył się podsumowaniem wniosków z debat. Posłanka Dorota Arciszewska-Mielewczyk stwierdziła, że strona polska powinna w większym stopniu wesprzeć polonijnych reprezentantów podczas najbliższego spotkania plenarnego Okrągłego Stołu i walczyć o realizację ustaleń traktatu. Pomimo przynależności do różnych organizacji i prezentowanych innych zdań na wiele tematów, uczestnicy Kongresu doszli do porozumienia w sprawie utworzenia rezolucji, zawierającej wnioski ze wszystkich debat.

Moderatorami Kongresu byli Wiesław Lewicki, Dyrektor Instytutu Polonicus oraz Józef Malinowski, Prezes Związku Polaków w Niemczech.

Redakcja Polonia Viva

Foto: Jurek Uske i Andreas Hübsch-Samo Zycie

Ponadto informacje  o Kongresie znajdziecie na stronach:

 

http://www.msz.gov.pl/pl/polityka_zagraniczna/polonia/wydarzenia/europa /niemcy__ii_kongres_organizacji_polskich_w_niemczech;jsessionid=3E59A9F8F2C72A1CB2A8ECE0C8B4139B.cmsap1p

http://www.funkhauseuropa.de/sendungen/polskimagazynradiowy/polonia/kongres_polskich_organizacji100.html

http://wpolityce.pl/swiat/221640-nasz-news-posel-arciszewska-persona-non-grata-w-niemczech-za-krytyke-filmu-nasze-matki-nasi-ojcowie

http://wpolityce.pl/swiat/221415-mec-hambura-to-dla-mnie-katastrofa-ze-istnieje-w-niemczech-przyzwolenie-aby-traktowac-kwestie-polska-tak-jak-zarzadzily-to-wladze-iii-rzeszy-nasz-wywiad

http://wpolityce.pl/swiat/221662-arciszewska-mielewczyk-niemcom-lepiej-sie-rozmawia-z-osobami-takimi-jak-bartoszewski-ale-ja-nie-jestem-przedstawicielka-bundestagu-nasz-wywiad