Język polski jako język ojczysty w Niemczech: perspektywa europejska

Details

Geschrieben von Wieslaw Lewicki

Erstellt: 06. März 2021

Język polski jest postrzegany przez Polonię w Niemczech jako język ojczysty w różnych kontekstach i na różnych poziomach. Zgodnie z polsko-niemieckim Traktatem o Sąsiedztwie z 1991 roku "Polonia" to osoby "polskiego pochodzenia lub wyznające polski język, kulturę lub tradycję". Stanowi ona dużą grupę ludności, szacowaną na 1,5 do 2 milionów. Traktat uznaje, między innymi, prawo tych osób do zachowania tożsamości językowej.

Zadaniu temu poświęcają się liczne polskie stowarzyszenia oświatowe w Niemczech, niektóre z nich, jak "Oświata" i "Macierz Szkolna", o tradycji sięgającej XIX wieku. Praca edukacyjna stowarzyszeń polonijnych opiera się na fachowej wiedzy specjalistów, zaangażowaniu rodziców i nauczycieli oraz wsparciu państwa polskiego, rządu federalnego i krajów związkowych.

W 2013 r. na Stałej Konferencji Ministrów Edukacji i Kultury krajów związkowych Republiki Federalnej Niemiec zaprezentowano dokument strategiczny "Promowanie języka polskiego jako języka ojczystego", opracowany przez Polsko-Niemiecką Komisję ds. Współpracy Edukacyjnej. Język polski jako język ojczysty w Niemczech jest w tym artykule postrzegany jako czynnik rozwoju osobistego w społeczeństwie wielokulturowym. Wskazuje się na znaczenie języków ojczystych dla możliwości zawodowych w zglobalizowanym świecie pracy.

Podczas konferencji zostanie podkreślony europejski wymiar działań stowarzyszeń polonijnych na rzecz promocji języka polskiego jako języka ojczystego w Niemczech. Coraz wyraźniej widać, że wielojęzyczność ma kluczowe znaczenie dla "europejskiej tożsamości kulturowej", o której przed 30 laty była mowa także w polsko-niemieckim traktacie o sąsiedztwie.

Cele konferencji

Celem konferencji jest uwidocznienie wysiłków podejmowanych od dziesięcioleci przez stowarzyszenia polonijne na rzecz promocji języka polskiego jako języka ojczystego i umiejscowienia go w kontekście europejskim. W szczególności zbadane zostaną nowe potrzeby młodej Polonii na tle elastycznych warunków życia stworzonych przez europejską swobodę przemieszczania się. Język polski jako język pochodzenia jest więc ważnym elementem w tworzeniu zróżnicowanej językowo i kulturowo Europy opartej na wspólnych wartościach.

Warsztaty online, platforma konferencyjna: Zoom

Organizator: Polskie Centrum Kompetencji i Koordynacji (KoKoPol) we współpracy z Niemieckim Biurem Polonijnym w Berlinie

Język konferencji: niemiecki

Tło

Przebieg wydarzeń

9:00-10:30

Panel I: Kontekst historyczny, perspektywa polityczna

Otwarcie konferencji:

Powitanie: dr Michael Schlitt, prezes zarządu Fundacji Międzynarodowego Domu Spotkań St. Marienthal.

Przemówienie inauguracyjne: w imieniu Federalnej Konferencji Ministrów Europejskich ̶ Katja Meier, minister stanu ds. sprawiedliwości oraz demokracji, Europy i równości Wolnego Państwa Saksonii

Wkłady:

Thomas Lenk, szef Wydziału Europy Środkowej w Federalnym Ministerstwie Spraw Zagranicznych

Manuel Sarrazin, Przewodniczący Polsko-Niemieckiej Grupy Parlamentarnej

Thorsten Klute, przedstawiciel Polonii w NRW

Prowadzenie: Prof. dr Dieter Bingen, były dyrektor Niemieckiego Instytutu Polskiego, ekspert i autor książek o Polsce

Przerwa

11:00-12:30

Panel II: Inicjatywy edukacyjne Polonii

Małgorzata Tuszyńska, Polska Rada - Stowarzyszenie Regionalne Berlin; nauczycielka języka polskiego, m.in. Państwowa Szkoła Europejska Berlin: dokument strategiczny "Promocja języka polskiego jako języka pochodzenia" KMK od 2013 roku - znaczenie na dziś

Aleksander Zając, Biuro Polonii, Berlin: 30 lat działań na rzecz promocji języka polskiego jako języka ojczystego stowarzyszeń polonijnych w Niemczech

Barbara Rejak, przewodnicząca Stowarzyszenia Szkół Polskich "Oświata":
30 lat nauczania języka polskiego w Berlinie z perspektywy praktycznych doświadczeń "Oświaty"

Agnieszka Siemasz-Kałuża, Polski w Hesji, Federalna Konferencja Polskich Wspólnot Pracujących: Przykład Hesji: Zaangażowanie polskich rodziców uwieńczone sukcesem

Dr Anna Mróz, Uniwersytet w Greifswaldzie, SprachCafé Polnisch, Berlin: Strategie promocji języka polskiego w kontekście wielojęzyczności w Berlinie.

Prowadzenie: Jacek Tyblewski, Radio COSMO

Przerwa na lunch

13:30-15:00

Panel III: Język polski jako język pochodzenia w dyskursie akademickim.

Cele panelu:

Umiejscowienie tematu języka polskiego jako języka źródłowego w Niemczech w kontekście europejskim;
Przegląd aktualnych badań nad językiem polskim jako językiem dziedzictwa kulturowego na niemieckich uniwersytetach;
wypracowanie przyszłościowych koncepcji i podejść

Prof. dr hab. Waldemar Martyniuk, Uniwersytet Jagielloński, Kraków: Język polski jako język dziedzictwa z perspektywy europejskiej polityki językowej,

Prof. dr hab. Jolanta Tambor, Uniwersytet Śląski, Katowice: Język polski jako język pochodzenia w Niemczech: przeświadczenia, oczekiwania, postulaty,

Dr Dorota Orsson, Uniwersytet w Greifswaldzie: Język polski jako język pochodzenia w sytuacji "migracji fragmentarycznej" na pograniczu polsko-niemieckim,

Yvonne Behrens, Ruhr-Universität Bochum: Badania nad językiem polskim jako językiem pochodzenia na niemieckich uniwersytetach

Moderacja: Prof. dr Alexander Wöll, Uniwersytet w Poczdamie

15:30-17:00

Dyskusja końcowa

Podsumowanie paneli I, II i III ze szczególnym naciskiem na następujące aspekty:

Język pochodzenia Polaków w Niemczech w perspektywie europejskiej ̶ Potrzeby młodej Polonii;
Ramy Traktatu między Republiką Federalną Niemiec a Rzecząpospolitą Polską o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy;
Dokument strategiczny "Promocja języka polskiego jako języka ojczystego" KMK i sposoby jego realizacji;
Wkład polonistyki w promocję języka polskiego jako języka ojczystego w Niemczech;
Język polski jako język źródłowy jako argument w dyskusji o statusie języka polskiego w Niemczech.

Panel podsumowujący I: Prof. dr Dieter Bingen

Panel podsumowujący II: Jacek Tyblewski

Panel podsumowujący III: Prof. dr Alexander Wöll

Moderacja: Prof. dr Roland Marti, Uniwersytet Kraju Saary, Saarbrücken

Materiały z konferencji mają zostać włączone do antologii z okazji 30-lecia Traktatu Polsko-Niemieckiego, która zostanie zaprezentowana w Międzynarodowym Domu Spotkań St. Marienthal 17 czerwca 2021 r. Termin nadsyłania prac do publikacji upływa 25 kwietnia 2021 r.

Zameldowanie: Diese E-Mail-Adresse ist vor Spambots geschützt! Zur Anzeige muss JavaScript eingeschaltet sein!

Wjęcej informacji: https://kokopol.eu/event/fachtagung-herkunftssprache-polnisch-2/

Christin Stupka

Polska Sieć Federalna na Rzecz Partycypacji i Spraw Socjalnych

Details

Geschrieben von Wieslaw Lewicki

Erstellt: 22. Februar 2021